Alles over bietjes
In 1975 zong Ria Valk in haar carnavalskraker, “De liefde van de man gaat door de maag” , dat ze bietjes op haar knietjes had. En als tienjarige vond ik dat toch wel een hele rare manier van kleden. Toen ik aan het bedenken was wat ik wilde gaan onderzoeken en aan bietjes dacht, kwam dit nummer meteen omhoog. Ik denk, in de huidige situatie, dat een nummer zoals dit niet meer uitgebracht kan worden. Toch moest ik wel een beetje lachen om de simplistische manier van rijmen en zoals het een goede “oorwurm” betaamt, hij bleef de rest van de avond door mijn hoofd spoken.
Bieten op een rij
Waarschijnlijk denk je bij bieten alleen aan de rode variant. Maar er zijn wel acht verschillende soorten biet. Er bestaan bieten in verschillende kleuren: de rode biet, de witte biet, de gele biet en de chioggia biet. En daarnaast zijn er ook nog oerbieten, snijbiet, suikerbiet en voederbiet. En er is ook nog verschil tussen zomer en winterbieten. Ik ga hieronder alles voor je op een rijtje zetten.
De rode biet
Om maar meteen met het bekendste bietje te beginnen: de rode biet. De rode biet is een donkerrood knolgewas. Ze worden ook wel kroten of krootjes genoemd. Ze hebben een beetje zoetige aardse smaak. Deze biet doet zijn kleur eer aan. Want hij zorgt voor een kleurexplosie op je bord, zoals bijvoorbeeld in deze bieten couscous. En daar niet alleen trouwens 😉 Deze kleur komt door betanine, wat niet afbreekbaar is in je lichaam en wel je lichaam moet verlaten. De rode biet is er in een zomerse en een winterse variant. De zomerbieten zijn kleiner en worden in een bosje verkocht van mei tot ongeveer september. Het loof zit er nog aan en kan ook worden gegeten. Dat zie je in dit recept van quinoa salade.
De winterbieten zijn groter en verkrijgbaar van oktober tot mei. De smaak van zomer en winterbieten is gelijk, alleen de kooktijd is verschillend. Verse zomerbiet is veel sneller gaar. Daarnaast zijn de bieten ook verkrijgbaar in blik, pot of vacuüm verpakt. Dit heeft als voordeel dat je ze sneller op tafel hebt staan, dan wanneer je zelf schoonmaakt en kookt. Het doet niets af aan smaak en voedingswaarde.
De witte biet
Het verschil tussen de witte en de rode biet is alleen de kleur. De witte biet is wel zoeter van smaak. Helaas is het ook een vergeten groente. Er zijn nog wel telers die witte bieten telen, maar ze worden voornamelijk gebruikt in de professionele keuken. Het voordeel van dezelfde smaak, maar zonder de rode kleur. In een gerecht met verschillende groenten, wil je niet alles rood gekleurd hebben en dan is de witte biet de oplossing.
De gele biet
De gele biet heeft alleen een andere kleur dan de rode biet, en is iets zoeter van smaak. Deze biet kan gekookt en geroosterd worden, maar kan ook prima rauw gegeten worden, zoals in deze salade. De gele kleur staat natuurlijk ook prachtig in een groene salade. Daarnaast bezit de gele biet relatief veel vitamine C, in Amerika wordt hij de “golden beet” genoemd en onder de powerfoods geschaard vanwege de gezonde inhoud.
Suikerbiet en voederbiet
Suikerbiet wordt in Nederland en België geteeld voor de suiker. De bieten worden pas geoogst wanneer ze 1 tot 2 kilo wegen. Best grote knollen dus. De suikerbiet is eetbaar, maar erg hard. De voederbiet lijkt het meest op de suikerbiet, maar heeft een lagere concentratie suiker. Deze wordt aan het vee gegeven. Evenals het loof van de suikerbieten. Bij ons zul je ze niet op tafel vinden.
Oerbiet
De oerbiet wordt al sinds de 17e eeuw geteeld. De knollen zijn langwerpig en hebben een ruwe bast. Door deze structuur neemt de oerbiet veel vocht en voedingstoffen op, wat de biet een krachtige smaak geeft. Hij is geschikt om rauw te eten, in dunne plakjes of julienne gesneden, en wordt gebruikt in salades. De knol is rood wit gekleurd en dat ziet er ook heel leuk uit op je bord.
Snijbiet
Ondanks de naam is snijbiet geen knol, maar zijn het de blaadjes die gegeten worden. De stengels van de snijbiet lijken op rabarberstengels en zijn er in verschillende kleuren, witte en gele, groene en rode stelen. Deze stelen worden ribben genoemd. De smaak lijkt op die van spinazie, met het aardse van bieten. De blaadjes kunnen gegeten worden als salade, maar de grotere bladen kunnen ook worden gewokt.
Chioggia biet
De meest bijzondere biet is wel de chioggia biet. Deze biet komt uit het plaatsje Chioggia, een havenstadje in Italië. Dit ras werd rond 1840 ontdekt. Hij is herkenbaar aan de rood witte ringen als je hem doorsnijdt. En hij kleurt roze als je hem kookt. De smaak is zacht zoet, zoeter dan de gewone rode biet. Hij wordt vaak rauw verwerkt in salades vanwege de leuke strepen, maar ook geroosterd of gekookt.
