Krakau
34700
HomeOm te zienDe 3 wijken in Krakau die je moet bezoeken (+ Auschwitz)
EuropaEuropa

De 3 wijken in Krakau die je moet bezoeken (+ Auschwitz)

Al jarenlang wil ik een bezoek brengen aan Auschwitz. Op persoonlijk niveau omdat mijn vader in de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers aan het Oostfront tewerk is gesteld en waarschijnlijk in een van de vele kampen daar verbleef, op groter niveau omdat ik vind dat iedereen deze horrorplek bezocht moet hebben. Om wat toen gebeurd is, nooit te vergeten. Tegelijkertijd hoorde ik ook al jaren dat Krakau een heel leuke stad is. Een paar weken geleden kwam het er dan eindelijk van: ik bezocht Krakau tijdens een stedentrip van twee dagen en combineerde dat met een eendaags bezoek aan Auschwitz. 

Krakau ligt op 1,5 uur vliegen van Eindhoven, in het zuiden van Polen. Het is een middelgrote stad met veel bezienswaardigheden op loopafstand van elkaar gelegen. Dat maakt een stedentrip Krakau de perfecte korte citytrip. Wij sliepen in een appartementhotel dichtbij de oude stadskern en bezochten in twee dagen tijd de Oude Stad en de wijken Kazimierz en Podgórze. Krakau is kleurrijk, gemoedelijk, bourgondisch. De stad heeft voor iedere smaak wat wils. 

Stedentrip krakau

De oude stadskern stamt nog uit de Middeleeuwen en waaiert uit rondom de hoofdmarkt Rynek Glówny: een rechthoekig plein met daarop de karakteristieke Lakenhal (een soort overdekte markthal met kleine volgestouwde kraampjes). Vanuit dit plein lopen rechte straten naar het park Planty dat rondom de Oude Stad op de plaats van oude stadsmuren is aangelegd. De Oude Stad staat stampvol schitterende Middeleeuwse, renaissancistische en barokke gebouwen en je vindt hier veel horeca en winkels. De plekken die mij zijn bijgebleven diep ik hieronder wat verder uit, maar verken vooral op je gemak alle straten die vanuit de Rynek naar het park lopen en vergeet vooral niet omhoog te kijken naar de mooie gevels die hier rondgestrooid zijn als pepernoten. 

Krakau oude stad
stadhuistoren op Rynek

De Floriańskastraat is een ‘toeristenstraat’: veel bekende winkelketens, veel hap-snap-weg-foodplekken, maar ook de weg die recht op de Florianuspoort uitkomt. Deze poort was in de middeleeuwen de belangrijkste toegangspoort tot de stad. Hier vindt je ook de enige overgebleven barbacane, een rond soort kasteeltorentje dat als voorwacht de toegangspoort beschermde. Voordat je bij de Florianuspoort komt, loop je nog langs café Jama Michalika. Dit café is bekend omdat studenten van de kunstacademie hier hun rekening mochten betalen met tekeningen. Leuk om te zien, en om even een kopje koffie te drinken. 

Door de hele stad zie je blauwe karretjes die gevuld zijn met pretzels (Obwarzanek). Het verhaal gaat dat deze snack alleen binnen de stadsgrenzen gebakken mag worden (maar ik zag ze ook op het vliegveld.. ;-). Nu ben ikzelf niet dol op pretzels, dus ik speurde rond naar een andere snack. En ik vond m net buiten de oude stad: de chimney cake. Vers gebakken cakebeslag in een soort dikke spiraalvorm met allerlei toppings en vullingen. Love it! Oftwel: kocham to!

Terug naar de Oude Stad…. Krakau staat vol met kerken en basilieken. Een van de mooiste vond ik de Sint-Annakerk (hoek Swiętej Annystraat/Planty park). Deze kerk werd ontworpen door de Utrechtse architect Tielman van Gameren (you go, Dutchies!) en werd eind 17de eeuw gebouwd op de plek waar eerst een kleine gotische kerk stond. De huidige kerk is een laatbarok gebouw met een schitterend interieur. 

Kunst kun je snuiven in ‘de Bunker’ aan Plac Szczepanski. En daarna, hup, door naar het bij het gebouw horende Bunkier cafe. ’s Zomers loopt hun terras nonchalant door in het park. Leuke plek om je voeten te laten rusten onder terwijl je een biertje drinkt.

Oude stad bunker cafe
Bunkier café

Wawelburcht

De Wawelburcht is dé trekpleister van Krakau: deze heuvel met burcht, paleis en kathedraal is niet te missen en mág je niet missen. Hier werden eeuwenlang koningen gekroond, hier woonden ze en hier werden ze begraven. Tip: plan je bezoek vooraf. De kathedraal is vrij te bezoeken (en is spectaculair, fotograferen is helaas verboden), maar voor de staatsievertrekken en koninklijke privévertrekken is maar een beperkt aantal kaarten beschikbaar. En op = echt op. Wij visten met onze ‘we zien het wel als we daar zijn-houding’ achter het net…

Kazimierz

Deze wijk staat bekend als de Joodse wijk; in de 15de eeuw verhuisde de toenmalige Joodse wijk vanuit de Oude Stad naar dit stadsdeel, dat midden 16de zelfs ommuurd werd. In 1941 dwongen de nazi’s alle joodse bewoners van Krakau, die vooral in Kazimierz woonden, naar het getto aan de overkant van de rivier. De meesten overleefden de oorlog niet, van een Joodse gemeenschap was na de oorlog geen sprake meer. De wijk verpauperde. Sinds eind jaren 80 van de vorige eeuw beleeft de wijk een opleving. Toeristisch werd het doordat grote delen van Schindlers List hier opgenomen zijn. Je vindt hier naast synagoges ook veel terrasjes en restaurants. Kazimierz geeft een unieke kennismaking met de joodse cultuur. 

Wij bezochten de Remuhsynagoge, volgens mijn reisgids de mooiste, kleinste en meest sfeervolle synagoge van de wijk. Gesticht in 1553, het huidige gebouw dateert vooral van 1829. De inventaris werd in de Tweede Wereldoorlog door de nazi’s geplunderd; na de oorlog is het vooroorlogse interieur gereconstrueerd. Na de pracht en praal van de kerken, valt vooral het sobere interieur op, het prachtige plafond is hier de eyecatcher. 

Naast de Remuh synagoge ligt de Oude Joodse begraafplaats. De begraafplaats werd ook vernield door de nazi’s, maar omdat Joodse graven niet geruimd mogen worden, lagen onder de beschadigde graven veel oudere graven. Brokstukken van de vernielde graven werden in een grote muur ingemetseld, een mooi eerbetoon aan die graven. 

In de straten rondom de Remuh synagoge vind je veel horeca. Op Ulica Szeroka zijn veel restaurants te vinden die er naar Krakause begrippen al eeuwenlang zitten (10 tot 20 jaar). Szeroka is dé plek als je Jiddische gerechten wilt eten. In dezelfde straat zit Hamsa, die je meevoert naar hip Tel Aviv (hun motto: make hummus, not war).

Naar Plac Nowy ga je niet omdat het zo’n mooi plein of interessante markt is, maar omdat dit de plek is waar in de communistische tijd zapiekanki ontstaat: een broodje dat bestaat uit de helft van een stokbrood, belegd met gebakken paddenstoelen en gesmolten kaas en ketchup. Zout, vet en koolhydraten: een lekkere hap na urenlang struinen door Kazimierz.

Vlakbij de Dietlastraat ligt een bogengalerij, schijnbaar Middeleeuws. Deze is echter op bevel van nazi gouverneur-generaal Frank dwars door bestaande huizen aangelegd zodat het militaire verkeer geen last had van de voetgangers. Om de hoek ligt, enigszins verstopt aan de Meiselsa, het Joods Cultureel Centrum. Het in dit pand aanwezig café is een vintage oase van rust met ’s zomers een dakterras dat mooi uitzicht over de wijk heeft (van horen zeggen, toen wij er waren, was het helaas gesloten). 

Kasimierz

Kazimierz is naast een Joodse wijk, ook een ‘gewone’ christelijke wijk. Je vindt ook hier dus veel kerken. Een bijzondere is de Sint-Catharina-en-Sint-Margarethakerk, een van de mooiste gotische kerken van Krakau. De oorspronkelijke klokkentoren heeft waarschijnlijk een aardbeving niet overleefd, de nieuwe klokkentoren torent niet boven de kerk uit, maar is een laag, vrijstaand, houten gebouwtje naast de kerk. 

Klokkentoren st Catharina
klokkentoren Sint-Catharina-en-Sint-Margarethakerk

Historisch Podgórze

In deze wijk is het Holocaust verleden van de stad het meest voelbaar. De nazi’s benoemden deze wijk tot getto en dreven in 1941 werden alle joden uit Krakau hierheen. Net buiten de wijk staat het voormalige fabrieksgebouw van Oskar Schindler, uit de bekende oorlogsfilm Schindler’s List. Hier is nu een museum dat een overzicht geeft van de geschiedenis van Krakau voor, in en na de Tweede Wereldoorlog. Ook hier is reserveren noodzakelijk en ook hier hadden wij dat niet gedaan… Wij richtten ons daarom op het kleine museum dat gevestigd is in de voormalige, grotendeels gereconstrueerde, apotheek Pod Orlem. Een grote must-go! De apotheek kwam midden in het getto te liggen en werd een belangrijk ontmoetings- en informatie-uitwisselingspunt voor de joden in het getto. Het museum is gebaseerd op de memoires van apotheker Pankiewicz en heeft ladingen aan informatie in een kleine ruimte weten te verwerken. Je moet laatjes opentrekken, deurtjes openklappen, telefoonhoorns opnemen. Overweldigend, informatief, onmisbaar.

Auschwitz en Auschwitz-Birkenau

Een stedentrip naar Krakau móét volgens mij gecombineerd worden met een bezoek aan deze concentratiekampen. Het kost je een dag, maar wat hier gebeurd is, hoort onderdeel uit te maken van je algemene kennis.

Praktische informatie: 

  • De kampen liggen op ongeveer 1,5 uur rijden van Krakau en ongeveer 30 minuten van elkaar af.
  • Een bezoek aan beide kampen is gratis, maar een rondleiding volgen is aan te raden.
  • Auschwitz I was vooral een werkkamp en domein voor individuele wreedheid (zoals de medische experimenten van Mengele en de wrede, sadistische straffen aan gevangenen) en is nu museum, Auschwitz II-Birkenau was een vernietigingskamp en is het symbool van de industriële genocide door de nazi’s. In Birkenau zijn meer dan 1,1 miljoen vermoord.
  • Zet je geestelijk schrap en plan bij voorkeur in ieder geval nog 1 dag Krakau ná je bezoek aan de kampen.

Ik zal hier niet vertellen wat er in de Tweede Wereldoorlog gebeurd is, er is (online) genoeg informatie over te vinden. Ik houd het bij mijn indruk van dit bezoek. Door het verleden van mijn vader ben ik het afgelopen decennium meer dan gemiddeld geïnteresseerd in de gebeurtenissen rondom de Tweede Wereldoorlog Holocaust. Ik las en keek alles wat ik over deze verschrikkelijke periode tegenkwam en dacht daarom dat ik genoeg geharnast was tegen het met eigen ogen bekijken van deze plekken. Echter…

Indrukwekkend

Alleen al onder de poort doorlopen met de bekende, sarcastische tekst ‘Arbeit macht frei’ is zó indrukwekkend. In een klap wordt filmdecor werkelijkheid. De tweede schok: Auschwitz oogt als een rustig, vriendelijk dorp met grote stenen huizen tussen hoge bomen. Het bracht me in verwarring: waren we wel op de juiste plek? Was het allemaal wel zo erg geweest? Dat gevoel verdwijnt direct als je een van de huizen inloopt: de rijen foto’s van, veelal binnen korte tijd overleden, gevangenen. De enorme hoeveelheid bezittingen die van joden afgenomen waren en waarvan een klein deel bij de val van de nazi’s nog keurig gedocumenteerd opgeslagen lag. De enorme berg menselijk haar, waar rollen stof van gemaakt werden. De kleine gevangeniscellen met onmenselijke omstandigheden. De ongekende grundlichkeit waarmee de nazi’s te werk gingen. Onvoorstelbaar, ondenkbaar. En het ergste moest nog komen…

Auschwitz II-Birkenau was het belangrijkste vernietigingskamp van de nazi’s. De meeste gebouwen zijn vernietigd, maar de enorme omvang van dit kamp is nog goed zichtbaar. Het spoor waar rijen en rijen veewagons volgestopt met mensen aankwamen. De aantallen mensen die hier vergast werden. De manier waarop met gevangenen die niet meer konden werken omgegaan werd. Het is onvoorstelbaar, maar het heeft plaatsgevonden. 

Ik voelde me te bezwaard om foto’s te nemen. 

Leave a Comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

There are no posts to show right now.