In de periode dat ik opgroeide was cholesterol wat suiker tegenwoordig is. Verguist. Fout. Dodelijk. Je moest alle mogelijke moeite doen om cholesterol in je voeding te vermijden. Want teveel cholesterol en het was zeker dat je ten dode was opgeschreven. Eieren at je niet teveel, zeker niet meer dan 2 per week. En op je brood smeerde je becel want ‘dat was goed voor hart- en bloedvaten’. Dat imago heeft cholesterol jaren met zich mee moeten dragen en nog steeds zijn er heel veel mensen die denken dat cholesterol iets is om absoluut te vermijden.

Maar hoe zit het nu eigenlijk? Wat is cholesterol en wat is de functie van deze stof in ons lichaam? En hoe zit het dan met die ‘dichtgeslibde aderen’ en cholesterol?

Cholesterol; het verguiste vet | simoneskitchen.nl

Wat is cholesterol

Cholesterol is een vet-achtige stof die in ons lichaam als bouwsteen fungeert. Eet je niet voldoende cholesterol dan maakt je lever zelf meer aan om het lichaam te kunnen voorzien. Eet je meer cholesterol dan verlaagt je lever automatisch de productie zodat je cholesterol niveau in principe op peil blijft. Al meteen na de geboorte krijgt een baby via de moedermelk flinke hoeveelheden cholesterol binnen aangezien het noodzakelijk is voor de ontwikkeling van de hersenen en bepalend voor een normale ontwikkeling van de ogen. Maar ook op latere leeftijd blijft voldoende cholesterol essentieel voor een goede gezondheid en gelukkig komen er meer en meer onderzoeken die uitwijzen dat vet ten onrechte als boosdoener wordt aangewezen.

Functies cholesterol:

  • Geeft stevigheid aan de celmembramen
  • Wordt gebruikt als bouwsteen voor de productie van o.a. hormonen oestrogeen, progesteron, aldosteron, testosteron en cortisol
  • Het is nodig om vitamine D en galzuur aan te maken
  • Cholesterol is een belangrijke anti-oxidant en beschermt ons tegen bacteriën, virussen en andere gifstoffen
  • Hebben we nodig om de vet oplosbare vitamines op te kunnen nemen (Vitamine A, D, E en K)
  • Beschermt zenuwcellen
  • Wordt gebruikt als bouwstof in een genezingsproces. Dit is tevens een van de redenen dat bij mensen met beschadigde bloedvaten (wat aderverkalking bijvoorbeeld is) meer cholesterol wordt aangetroffen. De cholesterol gaat erheen om de boel te repareren en wordt vervolgens aangewezen als de oorzaak.

Er zijn zelfs meerdere studies die aantonen dat een verhoogd cholesterol niveau (1) bij ouderen mogelijk een bescherming kan bieden tegen Parkinson’s en Alzheimer.

Dat wil niet zeggen dat een verhoogd cholesterol gehalte geen probleem is. Dit is meestal een teken dat er ergens in je lichaam iets aan de hand is. Bovendien is cholesterol op zich dan wel geen probleem , maar geoxideerd cholesterol en transvetten zijn dat wel.

Over het ontstaan van hart- en vaatziekten zijn vele onderzoeken en ongeveer net zoveel meningen/conclusies te vinden. Een aantal zaken met betrekking tot vet en cholesterol die zijn aangetoond door onderzoeken zijn:

  1. Regelmatige consumptie van transvetten van gedeeltelijk gehydrogeneerde plantaardige oliën verhoogt het risico op hart- en vaatziekten
  2. Overmatige consumptie van omega-6 vetzuren uit geraffineerde plantaardige oliën
  3. Consumptie van geoxideerde vetten en cholesterol (denk hierbij met name aan producten in pakjes en zakjes maar ook melkpoeders en koffiecreamers. In het algemeen industrieel bereide producten)
  4. Tekorten aan vet oplosbare vitamines en tekorten aan magnesium, selenium, foliumzuur en vitamine E, C, B6 en B12.

 

Wat zorgt o.a. voor oxidatie?

  • Stress
  • Roken
  • verstoorde verhouding omega-6 vs omega-3.
  • Niet genoeg anti-oxidanten in de voeding om tegen oxidatie te beschermen
  • Een instabiele bloedsuiker door teveel suiker, tarweproducten zoals brood, pasta, koekjes, frisdrank, vruchtensap enz)
  • Producten te hoog verhitten

Zorgen voor een gezond cholesterolniveau

Zoals al gezegd zorgt je lever zelf al snel voor een balans tussen cholesterol in je voeding en cholesterol in je lichaam maar als je veel last hebt van bovenstaande oorzaken van oxidatie dan kan het cholesterolniveau uit de pas gaan lopen. Een huisarts zal in eerste instantie hiervoor statines voorschrijven: een cholesterol verlagend medicijn, maar je kunt zelf ook veel invloed uitoefenen met het aanpassen van je levensstijl en voeding. En wellicht kun je op die manier voorkomen dat je medicijnen moet slikken of ervoor zorgen dat je cholesterol weer dusdanig daalt dat je het groen licht van je dokter krijgt.

  • Eet voldoende groente en fruit en gebruik zo min mogelijk pakjes en zakjes.
  • Let op bij het gebruik van kant- en klaar producten dat er geen high fructose corn syrup (HFCS) inzit. Dit verhoogt het bloedvet
  • Frituur zo min mogelijk en als je dat wel wilt doen gebruik dan een stabiel (verzadigd) vet en frituur NIET in zonnebloemolie. Wok met kokosolie of ghee.
  • Gebruik onverzadigde vetten zoals lijnzaadolie niet warm en bewaar ze koel en donker. Hoe onverzadigder het vet des te sneller het oxideert aan de hand van zuurstof, hitte of licht.
  • Zorg dat je darmen en lever in goede conditie zijn. Zorg voor voldoende vezels en goede voeding. Teveel cholesterol wordt afgebroken in de lever en overtollig cholesterol kan zich binden aan vezels.

Als je cholesterol te hoog is overleg dan met je arts wat je wel en niet mag eten. Een paar keer per week een (biologisch) ei eten is normaal gesproken prima. Eet je te weinig cholesterol dan gaat je lever vanzelf meer aanmaken en dat is in dit geval misschien niet wat je wilt.

 

Bronnen:

 

Delen is fijn!