alles over de overgang

Ben je een vrouw dan heb je er vroeg of laat mee te maken – de overgang. Voor sommigen een moment om naar uit te kijken en voor anderen een moment waar ze met angst en beven niet over na durven te denken. Maar wat is de overgang nou eigenlijk precies? Wanneer kom je in de overgang en wat zijn de symptomen? In dit artikel ga ik er stap voor stap doorheen.

In toekomstige artikelen ga ik dan dieper in op de verschillende onderdelen. Tussendoor vertel ik je ook hoe mijn overgang is verlopen en hoe ik uiteindelijk mijn symptomen heb kunnen verminderen.

Wat is de overgang?

De overgang is het moment in het leven van een vrouw waneer ze voor een periode van 12 aaneengesloten maanden geen menstruatie heeft gehad en dus – logischerwijs – ook niet meer zwanger kan worden. Het begint over het algemeen ergens tussen de 45 en 55, maar kan vroeger of later zijn afhankelijk van de persoon.

De symptomen zijn heel variabel maar kunnen onder andere bestaan uit opvliegers, nachtzweten, gewichtstoename en depressies. In de meeste gevallen zijn er geen medicijnen nodig om door de overgang heen te komen.

Wanneer begint de overgang en hoe lang duurt het?

Ik vergeet nooit het eerste moment dat ik het vermoeden had dat ik misschien wel in de overgang aan het komen was. Het gebeurde tijdens een fotoshoot en ik kreeg het ineens bloedheet en begon te zweten. Het duurde niet lang maar was gek. Het was geen warme dag en ik was niet overmatig druk… En ik menstrueerde ook nog gewoon. Dit kon de overgang toch niet zijn??

Voor de meeste vrouwen beginnen de symptomen zo’n vier jaar vóór de laatste menstruatie. En kunnen doorgaan tot vier jaar ná de laatste periode. Of soms zelfs langer dan dat.

Een klein aantal vrouwen heeft al voor tien jaar symptomen voor de overgang begint en een nog kleiner aantal vrouwen heeft nog symptomen 12 jaar ná de laatste menstruatie. De duur varieert dus flink maar is gemiddeld 10 jaar.

Wanneer de overgang voor jou begint is afhankelijk van vele factoren. Voor een groot deel wordt het genetisch bepaald. Vraag wanneer jouw moeder in de overgang kwam en de kans is groot dat het voor jou rond dezelfde leeftijd begint.

Maar ook je leefstijl en de algemene gezondheid van je baarmoeder kunnen er aan meewerken. De periode voor de overgang zelf heet de premenopauze. Dat is het moment dat je hormoonhuishouding begint te veranderen.

De premenopauze kan enkele maanden duren of enkele jaren. Sommige vrouwen slaan het helemaal over en komen direct in de overgang. Bij ongeveer 1% van de vrouwen begint de overgang voor de leeftijd van 40 jaar. Dat heet dan een vroege overgang.

Preovergang vs overgang vs postovergang

Gedurende de preovergang worden de menstruaties onregelmatig. Het kan te laat zijn, een maand overslaan of het kan juist vaker voorkomen. De menstruatie zelf kan ook lichter of zwaarder zijn dan normaal.

De overgang zelf is het moment dat je voor een jaar geen menstruatie hebt gehad.

Postovergang zijn de jaren na de overgang.

Alles oer de overgang

Wat zijn de symptomen van de overgang?

Elke overgang is anders dus voor elke vrouw zijn de symptomen variabel. Voor sommigen is het heftiger, voor anderen milder. Heftig zijn de symptomen vaak op het moment dat het plotseling intreedt.

De meest algemene symptomen zijn:

  • menstruatie wordt minder regelmatig
  • Menstruatie is lichter of zwaarder dan normaal
  • Opvliegers, nachtzweten en blozen

Andere algemene symptomen zijn:

  • Slapeloosheid
  • Vaginale droogte
  • Gewichtstoename
  • Depressie
  • Concentratieproblemen
  • Geheugenproblemen
  • Verminderd libido
  • Droge huid, mond en ogen
  • Vaker moeten plassen
  • Pijnlijke of gevoelige borsten
  • Hoofdpijn
  • Hartkloppingen
  • Blaasontstekingen
  • Verminderde spiermassa
  • Pijnlijke of stijve gewricteh
  • Verminderd botmassa
  • Minder volle borsten
  • Dunner haar of haarverlies
  • Meer haar op andere plekken van het lichaam zoals gezicht, nek, borst en rug

Nou daar wordt je niet meteen vrolijk van of wel? Voor het overgrote merendeel van de vrouwen blijft het bij de eerder genoemde symptomen waarbij opvliegers bij 75% van de vrouwen voorkomt.

Waarom kom je in de overgang?

De overgang of menopauze is een natuurlijk proces dat optreedt wanneer de eileiders ouder worden en minder geslachtshormonen gaan produceren.

Het lichaam ondergaat verschillende veranderingen door de verlaging van de volgende hormonen:

  • Oestrogeen
  • Progesteron
  • Testosteron
  • FSH of follikel stimulerend hormoon
  • LH of luteïniserend hormoon

Een van de meest opmerkelijke veranderingen is het verlies van actieve follikels. Follikels groeien in een vruchtbare vrouw uit tot het Graafs follikel en na de ovulatie veranderd dit in het gele lichaam die een belangrijke rol speelt in de hormoonhuishouding. (in een later artikel gaan we hier verder op in)

De meeste vrouwen merken als eerste op dat hun menstruatie minder regelmatig wordt of de menstruatie zelf zwaarder en langer. Dit gebeurt meestal ergens halverwege de 40. Tegen de tijd dat je 52 wordt zijn de meeste vrouwen door de menopauze heen.

De overgang kan acuut intreden bij verwijdering van de baarmoeder of eileiders of bij een ongeluk waarbij de heupen en de geslachtsorganen zijn betrokken.

Hoe wordt bepaald of je in de overgang bent?

De meeste vrouwen zullen niet meteen naar de huisarts rennen op het moment dat ze het vermoeden hebben dat ze in de overgang zijn of terechtkomen, maar heb je hele lastige overgangsverschijnselen of heb je er extreem veel last van of je bent jonger dan 45? Dan kan een bezoek aan de huisarts aan te raden zijn.

Meestal wordt er dan een bloedtest gedaan waarbij de hormoonniveaus in je bloed worden gemeten. Of je huisarts baseert de informatie op je symptomen, medische geschiedenis en de informatie over je menstruatie.

Behandeling

De meeste vrouwen die in de overgang komen zullen geen behandeling hiervoor nodig hebben. Sommige gebruiken homeopathische middeltjes om opvliegers te verminderen of nachtzweten af te zwakker. Heb je echter extreem last van de overgangssymptomen dan kan verdere behandeling nodig zijn.

Bij mij persoonlijk werden de opvliegers na de overgang alleen maar erger. Die gingen vervolgens gepaard met extreem zweten ’s nachts en overdag waarbij ik soms zo benauwd werd dat het echt niet fijn meer was. Ik besloot op dat moment om een bezoek te brengen aan dr. Nora Hendriks, een arts die gespecialiseerd is in natuurlijke hormoontherapie. Ik zag onderstaand filmpje waardoor ik die beslissing nam.

Dat was de beste beslissing ooit. Ik bleek extreem lage hormoonniveau’s in mijn bloed te hebben en nu met therapie met bio-identieke hormonen slaap ik weer beter, heb weinig last meer van opvliegers en voel me zo vele malen beter! Dr. Hendriks is gevestigd in Spanje maar geeft regelmatig consulten in Nederland. Nu tijdens corona wel wat lastiger vermoed ik, maar het is de moeite waard.

Wat kun je zelf doen aan de overgangsverschijnselen?

Er zijn veel alternatieve oplossingen om op een natuurlijke manier de menopauze symptomen te reduceren. Ik heb er vele geprobeerd en wat voor de een werkt, werkt niet voor de ander, dus probeer het vooral uit.

Blijf koel

Het is handig om je te kleden in laagjes, vooral met warm weer. Op die manier kun je de opvliegers enigszins onder controle houden door kleding aan en uit te trekken indien nodig.

Hou je slaapkamer koel en vermijd zware dekens waardoor nachtzweten misschien iets minder wordt. Overweeg om een waterbestendig laken te gebruiken onder je gewone laken om je matras te beschermen. Mijn matras kun je inmiddels weggooien..

Je kunt ook een kleine ventilator meenemen of een waaier om jezelf koelte toe te wuiven als je een opvlieger hebt.

Alles over de overgang

Beweging en gewicht

Verminder je dagelijkse inname van calorieën met 400-600 kcal per dag om je gewicht onder controle te houden. Probeer ook elke dag 20 tot 30 minuten te bewegen. Dit kan zorgen voor een betere energiebalans, een beter slaappatroon, beter humeur en een algeheel beter gevoel.

Verder kun je ook qua voeding de nodige aanpassingen maken. Onderstaande voedingsmiddelen zorgen meestal voor meer opvliegers dus verminderen is een goed idee.

  • Vermijd suiker
  • Vermijd alcohol
  • Vermijd snelle koolhydraten
  • Wees matig met pittig eten

Praat met iemand

Het kan soms fijn zijn om met een therapeut te praten of een goede vriendin die in hetzelfde bootje zit. Zeker als je last hebt van depressies, angsten, slapeloosheid of nervositeit kan het zeker een aanrader zijn om iemand te bezoeken. Er zijn speciale klinieken die gespecialiseerd zijn in overgangsverschijnselen en problematiek.

Supplementen

Ook een aantal supplementen kan helpen om je risico voor osteoporose te verminderen en je slaap te verbeteren. Bespreek het met je huisarts als je het niet zeker weet. Magnesium is fijn om rustiger te worden vlak voor het slapen gaan, maar ook vitamine D en calcium kunnen belangrijk zijn.

Probeer te relaxen

Het helpt om je goed te kunnen ontspannen en er zijn technieken die je hierbij kunnen helpen zoals:

  • Yoga
  • Ademhalingstechnieken
  • Meditatie

Verzorg je huid goed

Gebruik verzorgingsmiddelen en dagcreme en bodylotion om de droogte van je huid onder controle te houden. Ga ook niet te vaak in bad of zwemmen in een chloorbad, dat kan de huid nog meer uitdrogen en irriteren.

Probeer je slaapproblemen onder controle te houden

Een goede nachtrust is van essentieel belang om je goed te voelen. Heb je het gevoel dat het bij jou volledig uit de hand loopt en lig je nacht na nacht te woelen ga dan naar je dokter en bespreek de mogelijkheden. Er zijn klinieken die gespecialiseerd zijn in slaapproblemen. Dat kan soms nodig zijn. Er zijn ook diverse natuurlijke slaapoplossingen die je kunt proberen.

Stop met roken en verminder alcohol gebruik

Roken is aantoonbaar negatief voor overgangssymptomen (en overigens voor ongeveer alles) dus probeer te stoppen en voorkom ook dat je andersmans rook inhaleert.

Ook alcohol heeft een negatief effect op overgangsproblemen, opvliegers en slapeloosheid. Probeer dat dus te beperken.

Samenvatting

De overgang of menopauze is een natuurlijk proces waar we als vrouw allemaal doorheen moeten. Het is het einde van onze vruchtbaarheid en voor veel vrouwen ook een belangrijke mijlpaal in hun leven. Positief of negatief. De meeste vrouwen zijn begin 50 door de overgang heen, maar voor sommige vrouwen begint het eerder of later. Genetische factoren kunnen hier een rol in spelen maar ook operaties of verwondingen.

Hormoontherapie of natuurlijke oplossingen kunnen verlichting brengen als de symptomen een negatief effect hebben op je leven. Blijf niet aansukkelen als je er echt heel veel last hebt. Het is geen schande om hulp in te roepen!

Bronnen: Healthline, Onset of menopause transition, signs and symptoms, Menopause

Delen is fijn!